Dylemat nr 3 z listy: ,,Miłość i uprzedzenie’’

Na rodzinnej uroczystości poznajesz nowego partnera swojej bratanicy. Okazuje się, iż jest to Twój pacjent - Piotr, który choruje na schizofrenię paranoidalną (obecnie znajduje się w remisji - nie występują omamy i halucynacje). Psychoterapia jest uzupełnieniem leczenia farmakologicznego mężczyzny. Pracę z pacjentem prowadzisz w nurcie poznawczo-behawioralnym. Celem terapii jest m.in.: poprawienie ogólnego poczucia dobrostanu mężczyzny, poprawa jego codziennego funkcjonowania, poprawa wglądu, zmiana zniekształceń poznawczych i przekonań, które wpływają na niewłaściwą percepcję lub interpretację zdarzeń, co z kolei skutkuje podejmowaniem zachowań dezadaptacyjnych. Podczas uroczystości Ty, a także pacjent zachowujecie dyskrecję - nie ujawniacie faktu, że się znacie, jednak znając historię życia pacjenta odczuwasz napięcie i lęk o dobro swojej bratanicy. Nawroty choroby zdarzają się rzadko, ale kiedy następują Piotr ma bardzo silne urojenia (o tematyce prześladowczej, podsłuchiwania, śledzenia). Podczas ostatniego nawrotu choroby, w obawie o własne życie, uciekła od niego była żona z córką. Wiesz, że pacjent ma trudności z kontrolowaniem swoich zachowań, a niewiedza otoczenia o chorobie mężczyzny oraz o jej specyfice może przyczynić się do nieadekwatnych/ błędnych zachowań, które mogą być tragiczne w skutkach, dlatego tak istotna jest wiedza na temat choroby, aby otoczenie miało możliwość pomocy mężczyźnie w opanowaniu ew. nawrotu choroby. Nie wiesz co należy zrobić w tej sytuacji, żeby zachować się profesjonalnie oraz by uchronić niezależność decyzji swojej bratanicy, ponieważ pacjent na jednej z sesji powiedział Ci, że w najbliższym czasie oświadczy się swojej nowej partnerce, jednak nie zamierza jej informować o swojej chorobie

• Na czym polega dylemat?

Psycholog nie wie czy ma utrzymać poufność informacji uzyskanych od pacjenta (tajemnicę zawodową) czy poinformować swoją bratanicę, w trosce i obawie o niezależność decyzji kobiety, że mężczyzna jest jego/jej pacjentem i nie mówi kobiecie czegoś istotnego o sobie. Co więcej, bycie w podwójnej relacji z pacjentem może naruszać prawa klienta i jest postępowaniem niezgodnym z kodeksem etyczo-zawodowym, jednak zakończenie terapii spowoduje utratę przez pacjenta licznych korzyści płynących z leczenia, natomiast dla terapeuty zakończenie pracy z mężczyzną oznacza utratę korzyści finansowych.

• Przypuszczalne rozwiązania, którymi są zainteresowane strony:

1. Pacjent

Utrzymanie przez psychologa tajemnicy zawodowej, kontynuowanie terapii, zachowanie dyskrecji, utrzymanie poufności, autonomii i niezależności swoich decyzji, utrzymanie statusu quo.

2. Rodzina/ bratanica

Rodzina jest ze sobą bardzo związana, darzy siebie wzajemnym zaufaniem i chce, aby wszyscy jej członkowie byli szczęśliwi i bezpieczni. Bratanica jest zainteresowana dłuższą znajomością z nowo poznanym mężczyzną.

3. Psycholog

Psycholog chce zakończyć prowadzenie terapii pacjenta, przez nowy czynnik zewnętrzny tj. bycie z pacjentem w relacji prywatnej oraz chce, aby mężczyzna sam poinformował bratanicę/ swoją nową partnerkę o chorobie, po to by umożliwić kobiecie podjęcie świadomej, własnej, niezależnej decyzji dot. dalszej relacji z pacjentem oraz by mogła być dla niego prawdziwym wsparciem w leczeniu.

• Czyje i jakie dobro jest zagrożone:

1. Pacjent

Utrata wszelkich korzyści, które uzyskiwał podczas terapii, ryzyko utraty relacji z nową partnerką na skutek uprzedzeń społecznych dot. schizofrenii, stygmatyzacja - nadanie etykiety pacjenta/ osoby chorej psychicznie, a także ryzyko całkowitego przerwania leczenia w związku z utratą zaufania do psychologów, co w konsekwencji może być przyczyną pogorszenia się stanu zdrowia psychicznego mężczyzny i nawrotu choroby.

2. Rodzina/ bratanica

Bratanica może stracić nowego partnera oraz doświadczyć cierpienia związanego z ujawnieniem choroby mężczyzny. Z kolei trwanie, w niewiedzy, w relacji z mężczyzną może być niebezpieczne dla zdrowia fizycznego i psychicznego kobiety - w sytuacji, gdy np. wystąpi u mężczyzny ostry nawrót choroby kobieta, nie mając podstawowej wiedzy o chorobie, nie wiedziałaby co się dzieje i co powinna zrobić. Rodzina mogłaby wtedy żywić do psychologa urazę, żal, obwiniając go o cierpienie kobiety.

3. Psycholog
Nieuzasadnione złamanie tajemnicy zawodowej może skutkować utratą zaufania społeczeństwa, w którym znajdują się jednostki, które w przyszłości, mimo potrzeby i doświadczanych trudności, nie zdecydują się skorzystać z pomocy psychologa z powodu licznych obaw. Ponadto, złamanie przez psychologa zasad, standardów zawodowych może uniemożliwić mu dalsze codzienne funkcjonowanie i rzetelną pracę zawodową; psycholog może wątpić w swoje kompetencje, a także zastanawiać się nad słusznością wyboru swojego zawodu. Co więcej, psycholog może utracić zaufanie swojej rodziny, uwzględniając ich uprzedzenia dot. osób chorych psychicznie, gdyby dowiedzieli się o wpuszczeniu do rodziny takiej osoby, z którą psycholog jest w relacji zawodowej.

• Kontekst sytuacyjny i społeczno- kulturowy:

Znaczna część naszego społeczeństwa odbiera chorych psychicznie w sposób negatywny, uprzedzony, odwołując się do krzywdzących, stygmatyzujących stereotypów. Niestety, pomimo popularyzacji wiedzy na temat chorób psychicznych oraz coraz większej akceptacji dla leczenia psychiatrycznego postawa społeczeństwa nie zmienia się. Na kształtowanie negatywnego obrazu osób chorych psychicznie znaczący wpływ mają środki masowego przekazu, które często przekazują opinii publicznej nierzetelne, a nawet i błędne informacje dot. przebiegu, konsekwencji i leczenia chorób psychicznych. Informacje te oczywiście nie spełniają funkcji psychoedukacyjnej, a co gorsza przyczyniają się do coraz większej stygmatyzacji osób chorych psychicznie oraz ich rodzin (tzw. piętno udzielone). W opinii publicznej często pojawiają się również stwierdzenia, które (wprost lub pośrednio) obwiniają rodzinę za chorobę psychiczną jednego z jej członków. Społeczeństwo dyskryminuje jednostki chore psychicznie, a także unika wchodzenia z nimi w relacje społeczne, odbierając im możliwość funkcjonowania w społeczeństwie. Sieć społeczna osób przewlekle chorych psychicznie jest bardzo uboga- najczęściej ogranicza się jedynie do członków najbliższej rodziny, terapeutów i innych pacjentów poznanych w placówkach rehabilitacyjnych.

• Procedury rozwiązania problemu/ przypisy prawne:

1. Kodeks Karny

Art. 266 § 1 k.k. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

2. Deklaracja Zasad Etycznych Europejskiego Stowarzyszenia Psychoterapii (EAP)

Zasada 4: Dyskrecja

Zasada generalna: ,,Psychoterapeuci zobowiązani są w pierwszym rzędzie szanować poufność informacji, otrzymanych od klientów w trakcie pracy psychoterapeutycznej. Ujawniają takie informacje wyłącznie za zgodą danej osoby (lub jej upoważnionego reprezentanta), poza takimi niezwykłymi sytuacjami, w których nieujawnienie informacji wiązałoby się z wyraźnym niebezpieczeństwem dla tej osoby lub dla innych. Zgodę na ujawnienie informacji w normalnym trybie osoba zainteresowana udzielałaby na piśmie.

3. Kodeks Etyczny Psychologa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Rozdz. 3. Prawa odbiorcy

Art. 12. Prawo odbiorcy do wysokiej jakości działań psychologicznych

12.1.a. Psycholog jest wrażliwy na sytuację wystąpienia konfliktu ról i konfliktu interesów. W miarę możliwości unika konfliktów w obrębie pełnionych przez siebie ról. W szczególności nie podejmuje się działań zawodowych wobec osób bliskich emocjonalnie, co do których istnieje zagrożenie, że wpłynie to na jakość tych działań. Psycholog nie podejmuje kontaktów seksualnych z odbiorcą w trakcie trwania działań i w czasie utrzymywania relacji profesjonalnej.

Rozdz. 4. Prawa psychologa

Art. 15. Prawo psychologa do odmowy wykonania czynności zawodowych

Psycholog ma prawo do odmowy wykonania czynności zawodowych, w szczególności, jeśli uzna, że okoliczności zewnętrzne lub wewnętrzne znacznie utrudniają lub uniemożliwiają ich rzetelne wykonanie.

4. Ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (w wersji z 2001 roku - nie obowiązuje, na początku czerwca 2020 nastąpiło udostępnienie opinii publicznej Raportu z badania przekonań środowiska psychologów na temat nowej ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów: https://www.ozzp.org.pl/images/do-pobrania/Raport-OZZP-Badanie-przekonan-srodowiska-psychologow-na-temat-usatawy-o-zawodzie-psychologa-i-samorzadzie-zawodowym-psychologow.pdf ).

Art. 14. 1.Psycholog ma obowiązek zachowania w tajemnicy informacji
związanych z klientem, uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu.
2. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie może być ograniczony w czasie.
3.Przepisu ust. 1 nie stosuje się, gdy:
1) poważnie jest zagrożone zdrowie, życie klienta lub innych osób;
2) tak stanowią ustawy.

• Możliwe rozwiązania dylematu:

1. Psycholog podejmuje decyzję o rezygnacji z dalszego prowadzenia terapii pacjenta. Na kolejnej planowej sesji psycholog rozmawia z pacjentem o konieczności zakończenia ich współpracy, zachęcając pacjenta do kontynuowania terapii z innym, poleconym przez siebie specjalistą. Psycholog stara się również namówić pacjenta, aby powiedział swojej nowej partnerce o chorobie, wyjaśniając mężczyźnie, że wsparcie osób bliskich pomoże mu efektywniej radzić sobie z chorobą.

2. Przed kolejną sesją z pacjentem psycholog konsultuje się ze swoim superwizorem i/lub z obiektywnym, bezstronnym, doświadczonym specjalistą, aby wspólnie z nimi poddać ocenie zaistniała sytuację oraz rozważyć co należy, aby postąpić zgodnie z kodeksem etycznym i prawem. Na podstawie wniosków z konsultacji psycholog podejmie decyzję czy poinformuje bratanicę o chorobie jej nowego partnera.

3. Psycholog, znając zamiary pacjenta w stosunku do swojej nowej partnerki, kierując się dobrem swojej bratanicy, a zatem i rodziny, radzi kobiecie, żeby zastanowiła się czy jest gotowa zaangażować się w dłuższą znajomość z partnerem, gdyż był on jego/ jej pacjentem i cierpi na schizofrenię paranoidalną.

• Możliwe konsekwencje powyższych rozwiązań:

Ad. 1. Pacjent wciąż może nie chcieć poinformować partnerki o chorobie oraz może nie chcieć kontynuować swojej terapii z innym terapeutą, uważając, że dla dobra bratanicy psycholog zrobi wszystko by go ,,wyleczyć’’, więc usilnie może napierać na kontynuowanie z nim współpracy. Z drugiej strony, pacjent może całkowicie zrezygnować z leczenia terapeutycznego, uważając, że psycholog ujawni wszystkie informacje uzyskane podczas sesji, a także sądząc, iż wszyscy specjaliści nie utrzymują tajemnicy zawodowej, zatem nie można im ufać.

Ad. 2. Działania, które zostaną podjęte po konsultacjach psychologa z obiektywnymi specjalistami, mogą przynieść różne negatywne konsekwencje dla pacjenta np.: konieczność rozpoczęcia terapii z innym specjalistą, zmiana jego status quo, utrata partnerki, pogorszenie stanu psychicznego, nasilenie poczucia stygmatyzacji, deprecjonowania itp., jednak pozwolą uniknąć konfliktu ról psychologa oraz będą najbardziej zgodne z kodeksem etycznym.

Ad. 3. Bratanica uzyska możliwość zadecydowania o dalszych losach relacji z partnerem; będzie mogła podjąć w pełni świadomą decyzję, a psycholog zyska jej większe zaufanie i wdzięczność. Stan zdrowia psychicznego mężczyzny może się pogorszyć, gdyby kobieta wycofała się z relacji z nim na skutek swoich uprzedzeń i stereotypów powielanych przez społeczeństwo. Z drugiej strony, kobieta może stać się dla niego nieocenionym wsparciem, gdy zdecyduje się pomóc mężczyźnie w radzeniu sobie z chorobą.

Trudno mi powiedzieć, jaką decyzję bym podjęła. Mam nadzieję, że grono dyskutantów podzieli się swoimi odczuciami i opiniami w nawiązaniu do przedstawionego przeze mnie dylematu.

Zapraszam do dyskusji!

Natalia Madziarz

Dylemat własny: "Detektyw Holmes’’

Pracujesz w poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. Twój kolega jest na kilkutygodniowym zwolnieniu lekarskim, więc zgodnie z decyzją dyrekcji, przejmujesz na ten okres jego klientkę- dziewięcioletnią dziewczynkę. Wiesz, że dziewczynka została skierowana do poradni na badania diagnostyczne w związku z jej trudnościami w opanowywaniu materiału szkolnego, niskimi umiejętnościami szkolnymi oraz niechęcią do nauki, a przed pierwszym spotkaniem z dziewczynką przeglądasz dokumentację prowadzoną przez swojego kolegę, aby się dobrze przygotować. Ze zdziwieniem stwierdzasz, że dokumentacja jest prowadzona w sposób niedbały, skrótowy, a wykonane przez dziewczynkę testy są jedynie podliczone- brakuje informacji o wnioskach, brak interpretacji wyników dziewczynki na tle grupy odniesienia. Co więcej, stwierdzasz, że konieczne jest zastosowanie również innych narzędzi diagnostycznych, np. Neuropsychologiczną Diagnozę Dziecka (NDD), ponieważ niektóre testy, które wybrał Twój kolega nie są odpowiednie i wystarczające do oceny zgłaszanych przez nauczycieli trudności szkolnych dziewczynki. Z dokumentacji kolegi wynika, iż zajęcia terapeutyczne z dziewczynką opierają się na zmniejszaniu wpływów czynników, które jego zdaniem, leżą u podłoża problemów szkolnych dziewczynki tj. wysoki poziom lęku, niska samoocena oraz niskie umiejętności interpersonalne. Decydujesz się ponownie przeliczyć wyniki uzyskane przez dziewczynkę w WISC- R (Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci) i je zinterpretować; odkrywasz, że kolega popełnił kilka błędów, które zawyżyły wynik uzyskany przez dziewczynkę, ponieważ zinterpretowany przez Ciebie profil wyników wskazuje na nieharmonijny rozwój dziewczynki oraz poziom inteligencji niższy niż przecięty. Zastanawiasz się co należy zrobić podczas nieobecności kolegi, który obecnie jest na zwolnieniu lekarskim i istnieje ryzyko, że jego nieobecność może się przedłużyć.

Na czym polega dylemat?

Psycholog znalazł się w sytuacji, która może zagrażać dalszej współpracy z innym specjalistą w miejscu pracy, ponieważ dostrzegł błędy w postawionej przez niego diagnozie.Psycholog zastanawia się również co zrobić, by zadbać o dobro dziewczynki i o zachowanie standardów zawodowych, a jednocześnie, aby tedziałania przyniosły jak najmniej negatywnych konsekwencji dla kolegi.

Przypuszczalne rozwiązania, którymi zainteresowane są strony:

1. Kolega/ psycholog

Utrzymanie stanowiska pracy, nieujawnianie dyrekcji poradni popełnionego w diagnozie błędu, utrzymanie swojego dobrego imienia oraz niepodważanie kompetencji przez współpracowników.

2. Rodzice dziewczynki/ dziewczynka

Uzyskanie fachowej pomocy, wysokiej jakości usług, które pomogą ich dziecku poradzić sobie z trudnościami szkolnymi.

3. Psycholog

Rozmowa z kolegą o przyczynie popełnienia błędów podczas interpretacji wyników testów dziewczynki, dyskusja o swoich odmiennych spostrzeżeniach dot. przyczyn trudności szkolnych dziewczynki. Postawienie prawidłowej diagnozy dot. problemów szkolnych dziewczynki; zaplanowanie odpowiednich dalszych kroków oraz działań terapeutycznych, które będą skuteczne i poprawią funkcjonowanie dziewczynki.

Czyje i jakie dobro jest zagrożone:

1. Kolega/ psycholog

Podważenie kompetencji, utrata dobrego imienia, zaufania rodziców dziewczynki oraz innych klientów, ryzyko utraty stanowiska, nieprzychylne opinie współpracowników, pogorszenie relacji z innymi specjalistami pracującymi w poradni.

2. Rodzice dziewczynki/ dziewczynka

Nieprawidłowa diagnoza może mieć różne negatywne konsekwencje np. etykietowanie, pogłębienie dysfunkcji dziecka/ nasilenie występujących trudności poprzez niedostosowany/ nieadekwatny program terapeutyczny, stawianie przez otoczenie wygórowanych wymagań, które przekraczają możliwości poznawcze jednostki, brak udogodnień, które przysługują osobie z np. orzeczeniem o niepełnosprawności intelektualnej. Dziewczynka może odczuwać silny stres, czuć się gorszą od rówieśników, utracić pewność siebie, wiarę w swoje umiejętności, ponieważ nie zauważa żadnych postępów, mimo jej starań. Rodzice nie widząc spodziewanych wyników oddziaływań terapeutycznych, rozwoju dziecka, wierząc w trafność diagnozy i rzetelność prowadzonych działań, mogą wywierać presje na dziecku, aby pracowała jeszcze więcej lub zaniechać pracy z dysfunkcjami dziewczynki.

3. Psycholog

Występuje ryzyko pogorszenia relacji z kolegą, co może negatywnie wpływać, a nawet uniemożliwiać ich efektywną dalszą współpracę.

Przepisy prawne:

1. Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Artykuł 5. Dbałość o dobro odbiorcy

5.1. Nadrzędną wartością dla psychologa jest dobro odbiorcy w wymiarze indywidualnym i społecznym. Psycholog uznaje, że dobrem osoby może być zarówno jej indywidualny rozwój, jak i przynależność i udział w społeczeństwie, kulturze i tradycji. Psycholog stara się w każdej sytuacji chronić to dobro, tak unikając szkody (primum non nocere), jak i dbając o podniesienie jakości życia odbiorcy.

Artykuł 7. Odpowiedzialność

7.1. Psycholog jest świadomy szczególnej odpowiedzialności, wynikającej ze specyfiki wykonywanego zawodu. Jest to odpowiedzialność przede wszystkim wobec odbiorców, ale również wobec społeczeństwa i wobec środowiska zawodowego.

7.2. Psycholog uznaje, że jego działania wobec osoby mogą mieć wpływ na jej otoczenie; stara się przewidzieć zarówno krótko- jak i długofalowe skutki swoich działań i przyjmuje za nie odpowiedzialność. Psycholog dba o to, aby jego działania nie podważały zaufania społecznego do psychologii i psychologów. Jest świadomy wysokich wymagań społecznych dotyczących przedstawicieli zawodów zaufania publicznego.

7.4. Psycholog dba o dobre imię zawodu, jednak nie za cenę ukrywania błędów czy naruszeń standardów etycznych. Psychologreaguje na odstępstwa od zasad etyki zawodowej ze strony innych psychologów. Krytyczna ocena pracy i działalności innego psychologa nie powinna jednak mieć charakteru deprecjonującego osobę.

Artykuł 9. Solidarność zawodowa

9.2. Psychologowie starają się nawzajem wspierać, także w ramach zrzeszających ich stowarzyszeń. Psychologowie bardziej doświadczeni pomagają swoim mniej doświadczonym kolegom w rozwoju kompetencji zawodowych.

2. Deklaracja Zasad Etycznych Europejskiego Stowarzyszenia Psychoterapii (EAP)

Zasada 1. Odpowiedzialność

Podczas świadczenia usług, psychoterapeuci dbają o utrzymanie najwyższych standardów zawodowych. Przyjmują odpowiedzialność za konsekwencje swoich czynów i starają się na ile to możliwe zagwarantować, że ich pomoc jest wykorzystywana w odpowiedni sposób.

Zasada 6: Stosunki między profesjonalistami

Zasada 6.e: Kiedy psychoterapeuci dowiedzą się o naruszeniu zasad etycznych przez innego psychoterapeutę, w sytuacji, kiedy takie działanie wydaje się właściwe, usiłują rozwiązać ten problem w sposób nieoficjalny, poprzez zwrócenie uwagi danego psychoterapeuty na takie zachowanie. Jeśli jest to niewielkie uchybienie i/lub wydaje się być spowodowane brakiem delikatności, wiedzy lub doświadczenia psychoterapeuty, wymienione nieformalne rozwiązanie zwykle jest stosowne. Takie nieformalne działania w celu zmiany zachowania psychoterapeuty, wymagają delikatności i zachowania wszelkiej poufności. Jeśli dane uchybienie nie wydaje się być odpowiednie dla zastosowania środków nieformalnych lub jeśli ma poważniejszą naturę, psychoterapeuci przedstawiają je odpowiedniej instytucji, stowarzyszeniu lub komisji zajmującej się prowadzeniem spraw etycznych.

Możliwe rozwiązania dylematu:

1. Psycholog, podczas nieobecności kolegi, dokonuje ponownej diagnozy dziewczynki poszukując przyczyn występujących u niej trudności szkolnych. Gdy kolega, będący na zwolnieniu lekarskim, wróci do pracy psycholog porozmawia z nim o błędzie, który zauważył w postawionej przez niego diagnozie, przedstawi mu swoje odmienne spostrzeżenia, co może pomóc koledze np. dostrzeże on swój błąd, rozwieje jego wątpliwości. Co więcej, specjaliści mogą wspólnie omówić przypadek dziewczynki ustalając najskuteczniejszy kierunek dalszej pracy z trudnościami klientki.

2. Psycholog poinformuje innych współpracowników o błędach, które znalazł w diagnozie dziewczynki, po to by skonsultować z nimi diagnozę klientkiw trosce o jakość świadczonych usług i dobro klienta. Specjaliści zastanowią się również czy poczekać na powrót kolegi i uzyskać od niego wyjaśnienia czy należy poinformować dyrekcję poradni o zaistniałej sytuacji, ponieważ istnieje realne ryzyko, iż nieobecność kolegi w pracy ze względów zdrowotnych może się wydłużyć.

3. Psycholog o zaistniałej sytuacji, rozpoznanych błędach w pracy kolegi, informuje dyrekcję poradni, oddając instytucji zatrudniającej mężczyznę odpowiedzialność za podjęcie stosownych decyzji dot. wystąpienia błędów, które doprowadziły do postawienia przez mężczyznę błędnej diagnozy, mając na względzie jakość usług, dobro klientów i ich zaufanie do specjalistów pracujących w poradni. Decyzje dyrekcji mogą dot. konieczności ponownego zdiagnozowania dziewczynki, a także rozważenia zasadności skontrolowania pracy mężczyzny z innymi klientami poradni przez obiektywnego specjalistę i wyciągnięcia ew. konsekwencji np. zgłoszenie tego faktu odpowiednim instytucjom/komisjom, gdyby mężczyzna popełnił szereg rażących błędów.

Możliwe konsekwencje powyższych rozwiązań:

Ad.1. Podjęcie próby rozwiązania nieprawidłowości w diagnozie dziewczynki w sposób nieoficjalny tj. dyskretna rozmowa z mężczyzną by poznać przyczynę tego błędu umożliwi odpowiednie zareagowanie w odpowiedzi na ujawnione przez kolegę trudności, np. psycholog może udzielić koledze pomocy: polecić literaturę specjalistyczną odpowiednią dla przypadku dziewczynki, służyć konsultacją oraz możliwością przedyskutowania z nim swoich wątpliwości. Mężczyzna utrzyma swoje dobre imię, ponieważ w tym rozwiązaniu nie są deprecjonowane jego kompetencje. Atmosfera pomiędzy współpracownikami poradni będzie sprzyjająca, pełna zaufania, dająca poczucie jedności, solidarności, przynależności do grupy oraz poczucia współpracy w działaniach mających na celu dobro jednostek- klientów poradni. Jednak istnieje ryzyko, że mężczyzna podczas podjęcia próby rozmowy, poczuje się zaatakowany, urażony, a zwrócenie uwagi na popełniony przez siebie błąd odbierze jako wyraz krytyki i podważania jego kompetencji, więc może nie chcieć ,,tłumaczyć się’’ z podjętych przez siebie działań innym współpracownikom. Kolejną korzyścią płynąca z tego rozwiązania jest możliwość dopasowania skutecznych oddziaływań terapeutycznych dla dziewczynki po konsultacji/ dyskusji z innym specjalistą i/ lub ponownej diagnozie dziewczynki z zastosowaniem innych narzędzi diagnostycznych.

Ad. 2. Rozwiązanie może deprecjonować kompetencje mężczyzny, będącego na zwolnieniu lekarskim, co więcej jest on nieobecny w pracy, zatem nie może wyjaśnić przyczyn popełnionego przez siebie błędu. Gdy wróci do pracy po dłuższej nieobecności inni współpracownicy mogą uważać go za osobę niekompetentną, nierzetelną, niezaangażowaną w wykonywaną przez siebie pracę, która działa na szkodę klientów, innych specjalistów oraz poradni. Gdyby po powrocie do pracy nikt nie porozmawiał z mężczyzną o odkryciach jednego ze współpracowników, a docierałyby do niego jedynie plotki/ pogłoski, mężczyzna mógłby poczuć się zdradzony, oszukany, wykluczony, nie mający prawa do popełniania błędów. Ponadto, atmosfera w poradni mogłaby stać się bardzo napięta, co mogłoby uniemożliwić mężczyźnie dalsze rzetelne, dokładne, prawidłowe wykonywanie swoich obowiązków zawodowych, co również działa ze szkodą dla klientów.

Ad. 3. W tym rozwiązaniu psycholog kierując się dobrem jednostek, klientów, ale też dobrem grupy tzn. innych specjalistów pracujących w tej poradni, ale i nie tylko, oddaje całą odpowiedzialność za dalsze działania i możliwe negatywne konsekwencje dyrekcji poradni. Konsekwencji tego rozwiązania może być wiele; dyrekcja może pociągnąć mężczyznę do odpowiedzialności za popełnione błędy, mężczyzna może stracić pracę, klienci poradni mogą stracić zaufanie do tego specjalisty, jak i poradni, a także może wystąpić konieczność ponownej diagnozy klientów mężczyzny narażając ich na powtórny stres. Rodzice dziewczynki, gdyby dowiedzieli się, iż diagnoza postawiona ich dziecku jest błędna, a oni poświęcili czas na nieskuteczne działania terapeutyczne, mogliby stracić zaufanie do wszelkiego rodzaju poradni oraz zakończyć terapię dziecka, co miałoby wpływ na utrzymanie/ pogłębianie deficytów rozwojowych tej jednostki. Mężczyzna mógłby również poczuć się zdradzony przez grupę specjalistów, którzy nie chcieli najpierw przedyskutować tej sprawy z nim.

Mam nadzieję, że wszystkie okoliczności jasno przedstawiłam. Trudno mi powiedzieć, jaką decyzję bym podjęła. Mam nadzieję, że dyskutanci podzielą się swoimi opiniami w nawiązaniu do przedstawionego przeze mnie dylematu.

Zapraszam do dyskusji!

Natalia Madziarz